Te veel elektriciteit van panelen: zo kan je zonnestroom thuis omzetten in warm water

AMSTERDAM - Als het kabinet de salderingsregeling stopt, wordt terugleveren van zonnepanelenstroom aan het net voor huishoudens veel onaantrekkelijker. De subsidie verdwijnt goeddeels. Energie-experts adviseren zoveel mogelijk zelf te verbruiken. Daarmee komen boilers die op panelen aansluiten in zwang: efficiënt en goedkoper dan batterijen.

© ANP/HH Bron: Telegraaf

Panelen aansluiten op boiler die warmte vasthoudt voor badkamer en keuken.

Energieleverancier Vattenfall, volgens marktonderzoek van toezichthouder ACM de grootste aanbieder met ruim 1,5 miljoen huishoudens, gaat zonnestroomboilers aanbieden.

„Die zet je overtollige zonnestroom, die je zelf niet verbruikt in huis, om in warm water”, zegt Wouter Wolfswinkel, expert energietransitie bij het Zweedse concern. De boiler, een verwarmingsvat met een verwarmingselement erin, slaat de verwarmde energie op. De boiler kan die enkele dagen vasthouden.

„Je verbruikt je eigen stroom daardoor veel efficiënter, tot zo’n 80% op jaarbasis. En minstens zo belangrijk”, zegt Jeroen van Loon, directeur productontwikkeling van Vattenfall, „je hoeft daardoor veel minder aardgas te verbruiken, die afgelopen jaren natuurlijk duur was. In het buitenland wordt die techniek al toegepast.” Zo’n vat drukt daarmee ook de CO2-uitstoot van het gas bij verbranding.

Salderen stopt

Waarschijnlijk in 2027 stopt het nieuwe kabinet met de in 2004 opgetuigde salderingsregeling van 2004. Die subsidieert de stroom die huishoudens van de panelen aan het stroomnet leveren, met een vaste kilowattuurprijs. Vooral toen de elektriciteits- en gasprijs in 2021 en daarna opliep bespaarden mensen met zonnepanelen al snel €1000 per jaar.

Maar die subsidie is vanwege het succes van zonnepanelen – een op drie huishoudens heeft ze – een financiële aderlating voor energieleveranciers en netbeheerders aan het worden. Zij leveren soms nog een vergoeding, maar vragen tevens terugleverkosten die honderden euro’s per jaar gaan bedragen.

Het is beter om zoveel mogelijk van je opgewekte zonnestroom zelf te verbruiken, stellen de experts van kenniscentrum Milieu Centraal. De zonnestroomboiler heeft een sensor: zodra de panelen stroom aan het net gaan leveren, slaat de boiler aan die het water in het vat verwarmt. „De meeste mensen gebruiken het boilerwater om te douchen en voor warm water in de keuken”, aldus Wolfswinkel.

Zuiniger

„We weten dat mensen met zonnepanelen van hun stroom slechts zo’n dertig procent zelf verbruiken, zo’n zeventig procent gaat dan terug naar het stroomnet. Met de boiler ga je tot tachtig procent thuis gebruiken, en je hebt veel minder gas nodig. Ongeveer de helft van wat je opwekt, kun je gaan verbruiken.” Al hangt de totale rekensom wel af van de exacte regeling die het nieuwe kabinet met Prinsjesdag toont, zegt Van Loon.

Een andere manier om stroom van de panelen die niet naar het elektriciteitsnet mag op te vangen is via een batterij. Maar die zijn nog relatief duur. Ze kunnen in de kleinere varianten de stroom hooguit enkele uren vasthouden.

Vattenfall peilde de interesse en zegt een boiler van 100 tot 120 liter straks, inclusief de installatie en zonnestroomverdeler, voor zo’n €2500 aan te bieden louter voor klanten met panelen. Een batterij kost bijna het dubbele. Vattenfall zegt dat de boiler die een garantie van 25 jaar kent in zeven tot negen jaar is terug te verdienen.

Met batterij

„Een zonnestroomboiler in combinatie met een kleine accu om de nacht te overbruggen zou technisch gezien helemaal perfect zijn”, zegt Wolfswinkel. Vattenfall zegt ook batterijen te gaan aanbieden. „Dit past bij woningen die nog niet geschikt zijn voor een warmtepomp, die wel veel zuiniger is. Als je naar een warmtepomp gaat, kun je eerste deze boiler plaatsen en dan later aan de warmtepomp koppelen.”

Concurrent Eneco bood klanten al aan om hun zonnepanelen op afstand te laten afschakelen als die te veel stroom aan het net gaan leveren. „We denken over die technologie ook over na”, aldus Van Loon.

„Zulke alternatieven werden lange tijd niet ontwikkeld omdat de salderingsregeling bestond, waardoor het stroomnet als een batterij fungeerde, je mocht je opwek en verbruik tegen elkaar wegstrepen. Als die regeling in 2027 wordt afgeschaft, moeten we alternatieven gereed hebben”, zegt de productontwikkelaar.

In industrie

Batterijen hebben als voordeel dat ze stroom behalve kunnen opvangen ook stroom kunnen terugleveren. „Dat kan met boilers die warmte opwekken niet. Maar boilers zijn wel heel erg efficiënt”, zegt René Peters van TNO. „Boilers zijn vooral in de industrie praktisch gebleken, omdat die heel veel warmte voor bijvoorbeeld voedingsproductie en chemie kunnen bewaren. Maar ook windparken op zee waar je veel wilt opslaan.”

Voor Peters lijkt de boiler in de zomer niet helemaal optimaal. „Hoeveel warm water verbruik je dan op de hete dagen? Dan verdien je de boiler net zo snel terug.” Ook in de zomer gaan mensen onder de douche. „En soms zelfs vaker dan in de winter”, reageert Wolfswinkel van Vattenfall.